Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası

Trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası, en az bir motorlu aracın katıldığı bir kazada ölüm, yaralanma gibi bedensel zararlar ile üçüncü kişilere ait ev, araba, arazi gibi malvarlıklarında meydana gelen zararlarının giderilmesi amacıyla zarara uğrayan kişiler tarafından trafik kazasında sorumluluğu bulunanlara karşı açılan bir tazminat davası türüdür. Trafik kazası tazminatı, uygulamada hem bedensel hem de malvarlığı zararlarını ifade etmek üzere kullanılmaktadır.

Trafik kazası nedeniyle tazminat davasının hukuki dayanağı trafik kazasının haksız fiil sorumluluğu doğurmasıdır. Trafik kazasının hukuki nitelik açısından haksız fiil olması nedeniyle hukuki anlamda pek çok konuda farklı sonuçlar doğurmaktadır. Makalemizde trafik kazaları nedeniyle tazminat davaları tüm yönleriyle incelenmiştir.

Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davasını Kimler Açabilir?

Trafik kazasında yaralanma meydana gelmişse, yaralanan şahsın bizzat kendisi maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Yaralanan kişi maluliyet nedeniyle çalışma hayatı boyunca uğrayacağı işgücü kaybı nedeniyle maddi tazminat; trafik kazası nedeniyle uğradığı elem, keder ve üzüntü nedeniyle de manevi tazminat talep edebilir.

Trafik kazası nedeniyle ağır bedensel bir yaralanma vuku bulmuşsa, yaralanan kişinin yakınları (anne, baba, eş, çocuklar, nişanlı) da sadece “manevi tazminat davası” açabilirler. Yargıtay uygulamasında “ağır bedensel yaralanma”, yaralanan kişinin uzuv kaybı yaşaması veya hayati fonksiyonlarını yerine getirememesi olarak kabul edilmektedir.

Ölümlü trafik kazalarında ise, ölenden yaşarken destek alan herkes maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Ölen evliyse eşi ve çocuklarına, bekar ise anne ve babasına destek verdiği karine olarak kabul edilir. Ölenin nişanlısı, amcası, dayısı vb. gibi herhangi bir yakınının trafik kazası nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilmesi için ölen kişiden yaşarken destek aldığını ispatlaması gerekir.

Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası Kime Karşı Açılır?

Trafik kazası hukuki niteliği itibariyle haksız fiil olarak kabul edildiğinden, maddi ve manevi tazminat davası haksız fiil sorumlularına karşı açılır. Ancak, trafik kazalarında haksız fiili bizzat işleyenler dışında da tazminat sorumluları vardır. Trafik kazası neticesinde ölüm, yaralama veya herhangi bir malvarlığı zararı meydana gelmesi halinde aşağıdaki kişilere maddi ve manevi tazminat davası açılabilir:

• Aracın Sürücüsü: Trafik kazasında kusurlu olan aracın sürücüsü aleyhine tazminat davası açılabilir.

• Aracın Sahibi: Aracın sahibi kural olarak aracın işleteni olarak kabul edildiğinden trafik kazası nedeniyle tazminat sorumluluğu vardır.

• Aracın İşleteni: Trafik kazasına karışan aracın işleteni de oluşan her türlü zarardan sorumlu olduğundan işletene de maddi ve manevi tazminat davası açılabilir. Trafik tescil kayıtlarında aracın sahibi olarak gözüken kimse, aynı zamanda aracın işleteni olarak kabul edilir. Araç sahibi, aracın üzerinde fiili hakimiyeti bulunmadığını, araç için bir başkasının harcamalarda bulunduğunu veya araç üzerindeki ekonomik çıkarın bir başkasına ait olduğunu, işleten sıfatının bulunmadığını kanıtlayabilirse sorumluluktan kurtulabilir. Motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde; aracın işleteni meydana gelen zarardan sorumlu olur. Başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse de işleten olarak kabul edilir.

• Sigorta Şirketi: Trafik kazasına karışan aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) veya poliçe kapsamına göre İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası (Kasko Sigortası) hangi sigorta şirketi tarafından yapılmışsa, o sigorta şirketi de ölüm, yaralama veya diğer zararlardan sorumludur. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1.maddesine göre, sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.

Ölümlü Trafik Kazası Tazminat Davasında Hangi Zararlar İstenebilir?

Ölümlü trafik kazası tazminat davası, maddi ve manevi tazminat davasının bir türüdür. Ölümlü trafik kazaları nedeniyle açılan tazminat davalarında tazminat sorumlularından aşağıdaki zararlar talep edilebilir:

• Manevi Tazminat: Ölenin yakınları (anne, baba, eş, çocuklar, kardeşler, nişanlı) ölüm neticesinde duydukları elem, acı ve ızdırap duyguları nedeniyle manevi tazminat talep edebilirler.

• Ölenin her türlü cenaze gideri,

• Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri,

• Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Trafik kazasında ölen kişinin yakınları (anne, baba, eş, çocuklar, nişanlı veya destek verdiği herhangi bir kişi) kaza nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler. Destekten yoksun kalma tazminatı, ölenin hayat boyu desteğinden mahrum kalan kişilerin açtığı bir maddi tazminat davası türüdür. Destekten yoksun kalanlar, muhtemel destek süresi boyunca ölenden elde edecekleri mali menfaati tazminat sorumlularından talep edebilir.

Yaralamalı Trafik Kazası Tazminat Davasında Hangi Zararlar İstenebilir?

Yaralanmalı trafik kazası tazminat davası, yaralanan kişinin tazminat sorumlularına karşı açtığı bir maddi ve manevi tazminat türüdür. Yaralanan kişinin yakınları hiçbir şekilde maddi tazminat talebinde bulunamazlar. Ancak, yaralanan kişi ağır bedensel bir yaralanma veya uzuv kaybına maruz kalmışsa; yaralanan kişinin yakınları manevi tazminat talebinde bulunabilirler. Yaralanmalı trafik kazası tazminat davalarında tazminat sorumlularından aşağıdaki zararlar talep edilebilir.

• Manevi Tazminat: Yaralanan kişinin bizzat kendisinin manevi tazminat isteyebileceği hususunda tereddüt yoktur. Yaralanan kişinin yakınları ise ancak ağır bedensel bir yaralanma veya uzuv kaybı söz konusu ise manevi tazminat isteyebilirler. Aksi takdirde, yaralının yakınları manevi tazminat talep edemezler.

• Yaralanan kişinin her türlü tedavi gideri,

• Yaralanan kişinin kazanç kaybı,

• Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar,

• Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar.

Trafik Kazalarında Maddi Tazminat Nasıl Hesaplanır?

Yaşanan kaza neticesinde maddi hasar, yaralanma veya ölüm durumu olabilir. Maddi tazminatın miktarını doğrudan uğranılan zarar ve kusur oranı belirlemektedir. Trafik kazası tazminat hesaplama da, kaza tespit tutanağı üzerinde yer alan kusur oranı dikkate alınır.  Tazminat miktarı hesaplamasında;

• Maluliyet oranı,

• Kazadaki kusur oranı,

• Yaşı,

• Aylık geliri kullanılır.

Maddi hasarlı, yaralanma ve ölümlü trafik kazalarında ödenecek tazminat, sigorta poliçesine göre belirlenir. Fakat sigorta poliçesi üstünde kalan miktar karşı taraftan talep edilebilir. Trafik kazasında tazminat alabilmek için belli prosedürleri yerine getirerek sigorta şirketine zamanında başvuru yapılması gerekir. Süresinde başvuru yapılması ve prosedürlerin yerine getirilmesi kısa süre sonra ilgili sigorta şirketi tarafından tazminat ödemesi sağlar. Şayet sigorta şirketi ödeme yapmaz veya az ödeme yaparsa poliçe sahibi tarafından sigorta şirketine dava açılabilir.

Trafik Kazası Tazminatı Hesaplamasını Etkileyen Faktörler :

1-Trafik Poliçe Sınırı

Sigorta şirketleri, trafik poliçe sınırı kadar ödeme yapar. Yaralanmaya bağlı tazminat değeri, mevcut sigorta poliçe sınırının çok üzerinde olması durumunda yapmanız gereken, kusurlu olan karşı tarafa aradaki fark için dava açmaktır.

2-Kusur Oranı

Kusur oranı direkt tazminatın miktarını etkiler. Ne kadar kusur oranı azsa o kadar çok tazminat çıkacaktır

3-Tıbbi Faturalar

Sigorta şirketleri, makul ve gerekli tıbbi faturaları ödeyecektir.

Trafik Kazalarında Manevi Tazminat Nasıl Belirlenir?

Ölümlü veya yaralamalı trafik kazaları nedeniyle hükmedilen manevi tazminatın amacı zarara uğrayanda bir huzur duygusu yaratmaktır. Manevi tazminat, davacı için zenginleşme aracı olmamalıdır. Mahkeme manevi tazminat ile ilgili hüküm kurarken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesini amaçlamalıdır. Mahkeme manevi tazminatı belirlerken şu hususları dikkate almalıdır:

• Tarafların sosyal ve ekonomik durumu,

• Olayın meydan geliş şekli,

• Tarafların kusur durumu,

• Hak ve nesafet kuralları.

Trafik kazaları sonucunda meydana gelen gerek maddi, fiziki gerekse manevi zararların giderilmesi, tedavi giderlerinin talep edilmesi, sakatlık ve/veya ölüm halinde meydana gelecek zararın giderilmesine ilişkin davalar ve buna bağlı ceza davaları Dal & Hukuk Danışmanlık tarafından takip edilmektedir.